Bilişim

DNS Nedir Domain Name System

Merhaba arkadaşlar. Bugün, kolay bir anlatımla, DNS Nedir ? sorusuna cevap vermeye ve Dns yapısını basit bir şekilde sizlere anlatmaya çalışacağız. DNS terimi, Domain name system’in ( Alan adı sistemi) kısaltmalarından oluşur.

İnternet, ucu bucağı olmayan bir ortamdır. Dns’lerin görevi bu ortamı kolay erişilebilir bir hale getirmektir. İnternette erişime açık olan her birim, bir ip adresinden oluşur. Dns’ler bu adresi kolay erişilebilir bir adrese dönüştürür.En belirgin olarak, insanlar tarafından kolayca ezberlenebilen alan adlarını, dünya çapında bilgisayar servisleri ve cihazlar için gerekli sayısal IP adreslerine çevirir ve  internetin temel yönetici servislerindendir.Şöyle bir örnekle açıklayalım; Beşiktaş Vodafone Arena stadının kordinatları 41° 2´ 21.2280″ – 28° 59´ 40.7724″ şeklindedir ve bunu ip adresi olarak düşünelim. Bu şekilde adres aramak mantıksız olacaktır, insanlara sorarken stat ismini veya adresini sorarız. DNS’in tam olarak karşılığı budur.DNS sistemi alan adı hiyerarşisi sağlar ve onunla adres boşluğu arasında çeviri servisi sağlar. İnternet adı sunucuları ve iletişim protokolü Domain Name Sistemini etkin kılar. Bir DNS ad sunucusu, alan DNS kayıtlarını alan adı için depolayan bir sunucudur; DNS ad sunucusu veri tabanına karşı sorulara cevaplarla karşılık verir. DNS veri tabanında depolanan en yaygın kayıt türleri; DNS bölgesinin yetkisi otoritesi (SOA), IP adresleri (A ve AAAA), SMTP posta değiştiriciler (MX), ad sunucuları (NS), ters DNS aramaları için işaretçiler (PTR) ve alan adı takma isimleridir (CNAME).

İnternette erişime açık her sunucunun IPv4 veya IPv6 protokol seviyesinde adresi olmak zorundadır. Alan adı sunucusu bu adresleri sayı yerine akılda kalıcı bir isme dönüştürülmesini sağlar. Görselde gördüğünüz gibi 216.58.212.14 ip adresi Google.com alan adına dönüştürülmüştür. Alan adları tek bir adrese yönlendirilmek zorunda değildir. Yoğun kullanıcı ziyareti alan Google.com , Facebook.com vb. siteler birden fazla ip adresine atanabilir. Bulunduğunuz konuma göre farklı sunuculara yönlendirilebilirsiniz.

DNS sistemi, isim sunucuları ve çözümleyicilerinden oluşur. İsim sunucuları olarak düzenlenen bilgisayarlar, host isimlerine karşılık gelen IP adresi bilgilerini tutarlar. Çözümleyiciler ise DNS istemcilerdir. DNS istemcilerde, DNS sunucu ya da sunucuların adresleri bulunur. Bir DNS istemci bir bilgisayarın ismine karşılık IP adresini bulmak istediği zaman isim sunucuya başvurur. İsim sunucu, yani DNS sunucu da eğer kendi veritabanında öyle bir isim varsa, bu isme karşılık gelen IP adresini istemciye gönderir. Alan adı adresleri ülkelere göre ayrılır. Türkiye .tr , İngiltere .uk gibi birbirinden ayrılır. Üst düzey domain adresleri aşağıdaki gibidir.

  • com : Ticari kuruluşlar.
  • edu : Eğitim kurumları.
  • org : Ticari olmayan, hükûmete de bağlı bulunmayan kurumlar.
  • net : Internet omurgası işlevini üstlenen ağları gösterir.
  • gov : Hükümete bağlı kurumları ifade eder.

Örnek olarak ; ogrencikonseyi.yildiz.edu.tr adresinin açılımı şu şekildedir:

  1. Ogrencikonseyi: Sunucuda bulunan bir alanı gösterir.
  2. Yıldız: Kurum adı.
  3. Edu: Eğitim kurumunu gösterir.
  4. Tr: Türkiye.

Hurriyet.com haber sitesinin DNS kayıtları aşağıdaki gibidir. Sizlerde Nslookup komutlarını kullanarak bu sorgulamaları yapabilirsiniz.

A83.66.162.84
NS
hurdns01.hurriyet.com.tr212.31.1.1
hurdns02.hurriyet.com.tr213.243.16.240
hurgate01.hurriyet.com.tr212.31.1.11
MX
mx2.hurriyet.com1212.31.1.44
mx1.hurriyet.com1212.31.1.43
TXT“v=spf1 mx a ip4:212.31.1.224/28 ip4:212.31.1.29 ip4:212.31.1.58 ip4:52.214.28.156 ip4:52.213.242.160 ip4:52.213.2.240 ip4:52.213.67.170 -all”

Dns ilk olarak Arpanet zamanında ortaya çıkmıştır. 1970’lerde ArpaNet günümüz ağları ile karşılaştırılamayacak kadar küçük durumdaydı ve yalnızca birkaç yüz ile ifade edilebilen sisteme hizmet veriyordu. Bu tarihlerde isimlendirme için tek noktada tutulan bir dosyanın bulunması ve diğer tüm sistemlerin bu dosyayı belli aralıklarla kendi taraflarında güncellemesi isimlendirme sorununu çözmüştü. Adres-isim tanımlamalarını içeren HOSTS.TXT dosyası SRI tarafından SRI-NIC (Stanford Research Institute – Network Information Center) adında bir bilgisayar üzerinde tutulmaktaydı. Bu dosya her adrese bir isim karşılık gelecek şekilde düzenlenmişti. Arpanet üzerindeki yeni isim tanımlamaları ve değişiklikleri SRI’ya gönderilen e-postalar arcılığı ile yapılıyor ve HOSTS.TXT’in kopyası File Transfer Protocol ile alınıyordu. Arpanet üzerinde TCP/IP kullanımına paralel olarak ortaya çıkan bağlantı patlaması, isim çözümü için birçok sunucuda ve her bilgisayara özgün bir isim atanmasında problemler yaşanmaktaydı. Ayrıca yalnızca isim çözümlenmesi için oldukça yüksek miktarda bant genişliği harcanmaktaydı. Buna rağmen kullanılan isim veritabanlarının uyumlu olması her zaman sağlanamamaktaydı.

Bu durumun ortaya çıkmasından sonra Arpanet daha ölçeklenebilir bir isim çözümleme yapısı için araştırmalara başladı. Paul Mockapetris bu işle görevlendirildi. Mockapetris 1984 yılında Domain Name System (DNS)’i tanımlayan RFC 882 ve RFC 883’ü yayınladı. Bunlar daha sonra hâlen geçerli olan RFC 1034 ve RFC 1035 tarafından güncellendiler. Dns hakkında merak ettiğiniz diğer bilgiler için sitemizde arama yapabilir, ilgili makalelere ulaşabilirsiniz.

Serkan Çataltaş

1987 Yılında Malatya'da doğdu. Netaş'ta çalışmalarına devam etmektedir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir